Stamrecht BV: heden, verleden en nog een toekomst?
Een werknemer die in het verleden werd ontslagen en van zijn werkgever een financiële tegemoetkoming ontving, in de volksmond een gouden handdruk genoemd, had de volgende keuzes:
- in een keer het bedrag belast laten uitkeren;
- afstorten als koopsom in een lijfrenteverzekering voor een uitgestelde of direct ingaande lijfrente bij een verzekeraar of bij een bank;
- afstorten in een apart op te richten stamrecht BV.
Bij de laatste twee opties werd gebruikgemaakt van de zogenaamde stamrechtvrijstelling en werd de gouden handdruk zelf niet in een keer belast, maar werd er pas over de later aan te kopen uitkeringen belasting ingehouden. Dit resulteerde bijna altijd in een aantrekkelijk belastingvoordeel. De stamrechtvrijstelling is per 1 januari 2014 vervallen.
De Stamrecht BV
Op advies van de accountant of belastingadviseur werd vaak besloten een aparte stamrecht BV op te richten, waar de gouden handdruk in kon worden ondergebracht. De stamrecht BV fungeert dan feitelijk als verzekeraar, waarbij een aantal fiscale en juridische regels moet worden gevolgd. Zo dient een stamrechtovereenkomst te worden opgesteld, waarin een aantal zaken formeel wordt geregeld, zoals wie de gerechtigde(n) zijn, wanneer uiterlijk de uitkeringen moeten ingaan en op welke wijze de kosten en de oprenting moeten worden verwerkt. Belangrijk argumenten voor de stamrecht BV ten opzichte van een verzekering waren het kostenaspect van de verzekeraar en de mogelijkheid om zelf een (vrije) invulling van de belegging te kunnen geven. Die vrijheid resulteerde regelmatig in een forse rekeningcourant, of er werd een vakantiewoning en/of zelfs een boot door de BV aangeschaft.
Oprenting van het stamrechtkapitaal
In de overeenkomst is vastgelegd op welke wijze het stamrechtkapitaal wordt opgerent. Dit kan het gerealiseerde beleggingsrendement zijn, dit kan het zogenaamde urendement zijn (dat is de marktrente), maar in veel gevallen is een vast rentepercentage genoemd dat in het jaar van oprichting van de stamrecht BV passend was. Een rentepercentage van 7 tot 8% was in de jaren ’90 zeker gebruikelijk. Een eenmaal afgesproken rentepercentage mag niet meer worden gewijzigd, de fiscus redeneert dat de stamrecht BV als verzekeraar optreedt en dat er sprake is van een zakelijke afspraak. Nu we inmiddels in het tijdperk van negatieve rente zijn beland, kan de verplichte hoge oprenting een loden last voor de BV zijn geworden. Meestal wordt het benodigde rendement niet gehaald en ontstaat in de BV een negatief eigen vermogen.
Inplannen telefonische afspraak
Heeft u behoefte aan een telefonische afspraak om meer te weten te komen over de mogelijkheden van Samen Doelbeleggen? Of wilt u een klantcasus bespreken? Via de knop hieronder kunt u een tijdstip aangeven dat dit voor u het beste uitkomt.
Kies een dag en tijdMoment van uitkeren
Uiterlijk in het jaar waarin de AOW van de gerechtigde ingaat, zal het stamrechtkapitaal in zijn geheel moeten worden omgezet in periodieke uitkeringen. De looptijd van de uitkering moet zodanig zijn dat de sterftekans tenminste 1% is. Op de leeftijd van 55 jaar zal een looptijd van minimaal zo’n 3 jaar worden gehanteerd, bij 60 jaar een looptijd van minimaal 2 jaar en vanaf 65 jaar slechts 1 jaar. In de stamrechtovereenkomst is in het verleden vaak een vaste eindleeftijd vastgesteld tussen de 60 en 65 jaar. Het staat de gerechtigde echter vrij het moment van uitkeren verder uit te stellen tot in het jaar dat de AOW-leeftijd ingaat. Voor de ingangsdatum van de AOW mag ook een gedeelte van het stamrechtkapitaal in een periodieke uitkering worden omgezet. Het is overigens fiscaal toegestaan om in plaats van een periodieke uitkering incidenteel een eenmalige opname te doen.
Stamrecht en overlijden
Het stamrechtkapitaal voortvloeiende uit de gouden handdruk is een loonstamrecht. Bij overlijden van de ex-werknemer is de kring van gerechtigden beperkt; in casu diens echtgenoot of partner en/of de kinderen jonger dan 30 jaar. Indien bij overlijden er geen echtgenoot/partner of kinderen onder de 30 jaar zijn, dan valt de voorziening vrij in de winst van de BV. Het recht op uitkeringen is voor de nabestaanden vrijgesteld voor de erfbelasting. Wel leidt dit tot een verlaging van de vrijstelling voor de erfbelasting.
Fiscale vrijval in het jaar van uitkeren
In het jaar dat de begunstigde ex-werknemer het stamrechtkapitaal omzet in een periodieke uitkering ontstaat er een fiscaal probleem. De hoogte van de periodieke uitkering wordt berekend op basis van de marktrente (u-rendement). Dit noemt men de commerciële waardering. Vervolgens zal in de jaarrekening de voorziening volgens fiscale regels worden opgenomen. De fiscale regels werken echter met een vaste rekenrente van 4%. Door dit relatief hoge ingerekende rendement is de fiscale waarde van de toekomstige uitkeringen veel lager dan het stamrechtkapitaal.
Voorbeeld:
Het stamrechtkapitaal is € 300.000,–, de ex-werknemer en zijn vrouw zijn beiden 66 jaar.
Op basis van de huidige lage rentestand kan een levenslange uitkering worden afgesproken van afgerond € 10.000,– per jaar. De fiscale waardering, berekend met 4% rente, bedraagt voor deze uitkering € 165.000,–!
Berekening winstvrijval:
Oorspronkelijk stamrechtkapitaal bij start uitkering € 300.000,–
Fiscale waardering in de jaarrekening voor een uitkering van € 10.000,– € 165.000,–
Fiscale vrijval in startjaar uitkering € 135.000,–
Over deze winst dient de BV vennootschapsbelasting te betalen. Dit is meestal niet wenselijk. Zeker omdat de ex-werknemer al inkomstenbelasting over de uitkeringen betaalt. Door gebruik te maken van wat andere uitgangspunten en een specifieke kennis van diverse fiscale regels kan deze winstvrijval gedeeltelijk worden voorkomen. Eenvoudiger is de mogelijkheid te benutten om het gehele stamrechtkapitaal over te hevelen naar een externe uitvoerder.
Externe uitvoerders
Het opgebouwde stamrechtkapitaal kan op elk gewenst moment overgeheveld worden naar een externe partij. Dit kan zijn een verzekeraar, een bank en sinds kort ook een vermogensbeheerder.
Uitkering bij een verzekeraar
In dit geval wordt het een lijfrente, die als belangrijkste voordeel levenslang kan worden uitgekeerd. Na overlijden van de ex-werknemer en de eventuele partner vervalt het restantbedrag aan de verzekeraar. De tariefstelling is door de lage rente bij verzekeraars echter vrij ongunstig.
Uitkering bij een bank
Een beter alternatief is een vaste uitkering bij de bank. De stamrecht BV draagt het stamrechtkapitaal over aan de bank en de ex-werknemer spreekt met de bank een bepaalde looptijd af, waarin de uitkering moet plaatsvinden. Na eventueel overlijden loopt de uitkering door naar de partner en/of de kinderen onder de 30 jaar. Op het moment dat er geen nabestaanden in deze kring zijn, vererft het resterende bedrag na aftrek van de wettelijke heffingen. Een voordeel is de zekerheid van de uitkering; een nadeel is momenteel de lage rente die de bank in de uitkering vergoedt.
Uitkeren bij een vermogensbeheerder
Dezelfde constructie die bij de bank gedaan wordt, kan ook bij een vermogensbeheerder plaatsvinden. De stamrecht BV draagt dan het stamrechtkapitaal over aan de vermogensbeheerder en spreekt met de vermogensbeheerder af hoe hoog de uitkering moet zijn, of met welke looptijd de uitkering moet plaatsvinden. Na eventueel overlijden loopt de uitkering door naar de partner en/of de kinderen onder de 30 jaar. Op het moment dat er geen nabestaanden in deze kring zijn, vererft het resterende bedrag na aftrek van de wettelijke inhoudingen. De ex-werknemer moet dan wel openstaan voor beleggingen en bereid zijn de daarbij horende risico’s te dragen. Is dit het geval, dan kan een zeer flexibel en transparant product worden aangeboden.
Doelbeleggen - Brochure Stamrecht BV
De gouden handdruk-beleggingsrekening van Doelbeleggen heeft als belangrijkste kenmerk, naast dat het een prima beleggingsproduct is, optimale flexibiliteit. Zowel de gekozen looptijd als de hoogte van de uitkering kan jaarlijks worden aangepast. Zo kan een klant eerst kiezen voor een lage uitkering omdat hij nog een ander inkomen heeft, en deze later weer verhogen indien dat (fiscaal) beter uitkomt. Elke eenmaal afgesproken uitkering of looptijd kan weer aan de gewijzigde omstandigheden of wensen
worden aangepast Lees er alles over in deze brochure.